Uit je Dramadriehoek stappen tijdens het creatieve proces (deel 2)

In dit artikel ga ik in op mogelijkheden om uit de Dramadriehoek te stappen, die ik in deel 1 beschreef: https://www.vanuitjebron.nl/de-dramadriehoek-en-het-creatieve-proces-deel-1/

De Dramadriehoek

Als in het creatieve proces iets niet lukt, kan er makkelijk een negatief gedachtengesprek in je hoofd ontstaan. In het vorige artikel lichtte ik de rollen van de Aanvaller (A) Redder (R) en Slachtoffer (S) toe.

Jeetje dat ziet er niet uit zeg. Niemand vindt dit mooi. (A)

Ja, ik had ook beter moeten opletten. Ik dacht net nog dat ik moest stoppen, maar toen ging ik toch nog door. (S)

Waarom doe ik ook zo dom?(A)

Ik kan maar beter niets meer doen. (S)

Ja, maar dan heb ik ook niets. (A)

Nog even doorzetten. Ik kan er ook met een grote kwast overheen gaan en zien wat er gebeurd.  Ach laat ik dat maar doen. (R)

Het is toch al verpest. Tja, ik ben ook geen creatief talent helaas. (S)

Spanning oplossen

In gedachten zoek je de oplossing voor je niet mooie werk, in het aanpakken van jezelf, opdat het niet nog een keer zal gebeuren. Maar eigenlijk ben je bezig om de spanning en de bijbehorende emoties die je ervaart bij het zien van een lelijk werk weg te drukken, omdat het te spannend is om er bij te zijn. Als je daar bij aanwezig kunt zijn, kan de spanning ontladen en ervaar je geen noodzaak meer om het probleem direct op te lossen. Hoe doe je dat?

Stap 1: stop

Word je bewust dat dit gesprek in je gedachten plaatsvindt én dat je het moeilijk vindt dat je een lelijk werk hebt gemaakt. Realiseer je dat lelijk werk een oordeel is. Een ander kan het anders ervaren. Er is ook niks mis met lelijk werk maken. Het hoort bij het creatieve proces. Daarnaast is alles veranderlijk. Iets wat nu lelijk lijkt kan de basis zijn voor iets moois. Hoewel je de situatie akelig vindt, ben je volkomen veilig.

Stap 2: her-framen

De spanning en de emoties die je ervaart hebben hun oorsprong in je verleden: daar gebeurde iets, wat je niet hebt kunnen verwerken en tegelijkertijd is er in het heden iets, wat je hier aan doet herinneren. Door je bewust te worden welke gedachten je hebt, ontdek je langs welke automatische patronen, die je als kind hebt ontwikkelt, je het probleem te lijf gaat. Verandering ontstaat als je deze patronen stop zet en gaat voelen wat dat met je doet, terwijl je beseft dat je ook veilig bent. Vaak word je je zo bewust van wat je wilt bereiken of vermijden.

Stap 3: veilig kader

Creëer een veilig kader. In creativiteit mag je ALLES maken, ook werk dat je niet mooi vindt. Daar is niks mis mee, tenzij je vindt dat het anders moet zijn. Wat gebeurt er met je, als je je realiseert dat er niks mis is? De ene keer geeft het opluchting: ach ja, ik was in de ban van een draak! De andere keer ontstaat er meer weerstand. Er is toch duidelijk iets mis! Dan is er meer nodig om je spanning te ontladen.

Stap 4: wie spreekt er?

Onderzoek wie er spreekt: de Aanvaller, de Redder of het Slachtoffer. Vaak kan je het herkennen aan de woorden die er gebruikt worden en/of de toon waarmee gesproken wordt. Onderzoek nieuwsgierig: wat zou deze rol willen bewerkstelligen? Besef dat je denkt, vanuit een kind dat zich onveilig voelt!

Een Aanvaller maakt verwijten, opdat iets wordt voorkomen of verbeterd. Daar ligt de kern van je probleem: dit stukje heeft in jouw creativiteit geen bestaansrecht. Maar wat als het er gewoon mag zijn? Als je er mee mag spelen, zonder goed en fout? Kan je dan ruimte creëren om dit te laten bestaan?

De Redder wil direct iets oplossen. Wat moet je oplossen en haal je hiermee weg uit je creativiteit? Wat mag geen expressiemogelijkheid krijgen? Waar leerde je dat dit fout was? Wat als er ruimte komt voor onderzoek, ontwikkeling, niet weten, ‘fouten’ zien als ontdekkingsmogelijkheden? Durf je met je emoties te zijn?

Het Slachtoffer voelt schuld, machteloosheid en denkt dat ALLE verkeerde dingen door hem of haar komt. Kan je creativiteit als een groeiproces zien, waarin alles veranderlijk is? Zelf maak je ook een groeiproces door. Elke stap is een stap in jouw ontwikkeling. Jij mag er zijn. Je werk mag er zijn. Jij mag het op jouw manier doen.

Stap 5: Ja, én

Zet iets uit je vrije creativiteit, waarin je ALLES mag maken naast je ervaring. Niet om je eerste tekst te niet te doen: dan ga je het aanvallen. Besef: dit is iets wat in jou leeft, bewust gemaakt wordt en om aandacht vraagt. Hier maf de spanning zich ontladen en mag ik ontdekken wat er nog meer mogelijk is. Breng er meer veiligheid heen: er gaat niets fout! ALLES mag er zijn. Het is veilig om te zijnmet wat er is en van daaruit ontstaat je volgende stap.

Jeetje dat ziet er niet uit zeg. Niemand vindt dit mooi. (A) Ja én ik heb genoten van het proces. Het was heerlijk om te doen. Ik mag ALLES maken, ook dit. Hoe voelt het als ik dit mag doen?

Ja, ik had ook beter moeten opletten. Ik dacht net nog dat ik moest stoppen, maar toen ging ik toch nog door. (S) Ik realiseer me nu dat ik het te spannend vond om toen te stoppen. Ik mag nog meer naar mijn gevoel luisteren en zo ontdekken wat dit zo spannend maakt. Wat kan me hier bij helpen?

Waarom doe ik ook zo dom?(A) Ja, het was te spannend om stil te staan. Dus ging ik door. Dat leek toen het fijnste om te doen en is niet dom. Het is een automatisme. Nu kan ik mezelf uitnodigen om eerder stil te staan en te voelen wat het met me doet. Eigenlijk heb ik iets prachtigs ontdekt!

Ik kan maar beter niets meer doen. (S) Ja, dat is vertrouwd en lijkt veilig, én ik kom ik niet verder, terwijl ik dat wel wil. Ik snap het dilemma. Wat heb ik nu nodig om hier mee te zijn?

Ja, maar dan heb ik ook niets. (A) Ja, én als ik wil creëren, horen deze ongemakkelijke momenten erbij. Ik mag hier liefdevoller voor mezelf in zijn en mezelf steunen als ik het spannend vind. Ik omarm mezelf in mijn kwetsingen.

Nog even doorzetten. Ik kan er ook met een grote kwast overheen gaan en zien wat er gebeurd.  Ach laat ik dat maar doen. (R) Ja, en ik herken hierin dat ik ga Redden, zonder te voelen wat er echt nodig is. Als ik pas op de plaats maak en eerst voel wat de spanning oproept, en daar mee kan zijn, hoef ik niet direct te gaan redden. Dan vertelt mijn intuïtie wat mijn volgende stap is en red ik meer dan alleen het moment.

Het is toch al verpest. Tja, ik ben ook geen creatief talent helaas. (S) Ja, én talent is niet nodig. Ik mag creëren op mijn manier. Er plezier aan beleven. Mijn verlangen vervullen. Al doende ontwikkel ik mijn mogelijkheden. Ook het leren omgaan met moeilijke momenten. Daar heb ik mijn hele leven wat aan.

Wie in creativiteit oefent om uit de dramadriehoek te stappen, zal dat ook makkelijker op andere momenten doen. Daarmee ontstaat er een helingsproces, die doorwerkt op vele gebieden. Op deze manier is creativiteit zoveel meer dan iets moois maken. Het is expressie geven aan wat er in jou leeft, jezelf leren kennen, liefdevol aanwezig zijn en genieten van wat er vanuit jouw handen mag ontstaan. Wil je dit ook leren? Ik heb een prachtige online training: maak intuïtief je creativiteit vrij; leer drakenfluisteren. Neem contact met me op als je meer wilt weten.